Bal arısı kolonilerinde, binlerce işçi arının doğduğu tek bir kraliçe tarafından yumurtlanıyor. İşçi arılar çocuklara bakarken,yuvayı inşa edip savunuyor ve hayatlarının sonuna kadar, yuvanın güvenliğinden vazgeçip yemek için dışarı çıkıyor doğayı geziyorlar. Yaşamlarındaki bu önemli adım, beslenmek için doğayı gezmeleri yaşlanmayı hızlandırırken patojenler, predatörler ve olumsuz hava koşulları gibi geniş stres faktörlerine maruz kalıyorlar.
Ünvanına rağmen, kraliçe bal arısı kolonisinde kimin karar verdiği değildir. Bu toplumlardaki yuvalanmış yavru arılar arasında iş bölümü nasıl dağıtıldığı tam olarak anlaşılamamıştır. Önceki araştırmalarda görevlerini yerine getiren kraliçe, yavru ve işçiler arasındaki iletişimi temel alarak kontrol ettiğini göstermiştir. Örneğin, kovanlarda avcıların bulunması, kovanı kurtarmaları için bırakılan genç arı sayısını azaltmaktadır. Ayrıca larvaların varlığı, yetişkin işçilerin kendilerini büyütme nedeniyle arıların ömrünü kısalttığı bilinmektedir. Larvaların kovandan deneysel olarak çıkarılmasından sonra işçi arıların ömrünün uzaması tespit edildi. Kovan dışına çıkarılmaları onlardan doğan genç arıların yok edilmesine neden olduğundan, gözlemlenen etki genç işçi arılara veya şimdiye kadar sürünün geneline atfedilemedi.
‘Yavruyu ve genç yetişkinlerin yuva arkadaşlarının kaderindeki etkisini deneysel olarak ayırarak, bu iki aktörün rolünü birbirinden ayırdık”diyor Agroscope’dan kıdemli yazar Vincent Dietemann. ‘Hem yavru hem de genç işçi arıların varlığının yuva arkadaşlarının ömrünü kısalttığını gördük “yazısı, Agroscope ve Arı Sağlığı Enstitüsünden baş yazar Michael Eyer. Bal arısı sosyal organizasyonunda genç işçilerin yeni keşfedilen rolü, demografinin koloni işlevini nasıl şekillendirdiğine dair bilgilerimize katkıda bulunuyor. Arı Sağlığı Enstitüsü’nden Peter Neumann, “Yiyecek toplamanın bu toplumsal düzenleme mekanizmaları koloninin değişen bir ortama hızla adapte olmasını sağlıyor” diyor.
Böcek toplumlarını, yaşlanmayı ve arıcılığın önemini anlama
Bu bulgular, genellikle teknolojik yeniliklere ilham veren böceklerde sosyal organizasyonu anlamamız açısından önemlidir. Ayrıca sosyal böceklerin ötesinde genel yaşlanma süreçleri hakkında bilgi sağlarlar. Aslında, bal arıları insanlar da dahil olmak üzere diğer organizmalarda yaşlanmayı anlamak için model sistem olarak kullanılır. Bu bilginin arıcılık için pratik sonuçları vardır, çünkü koloni yönetimi, yavruların ve dolayısıyla genç işçilerin çıkarılmasını içerebilir. Örneğin parazit akar Varroa’yı kontrol etmek için bir işlemden önce gerçekleşebilir. Kovandan çıkarılarak uyarılan işçi arının ömrünün uzatılması, koloninin bu eksikliği telafi etmesine ve işleyişine devam etmesine izin verir.
Bal arısının görevleri ve tozlaşma – Arka plan
İlkbaharda ve yaz aylarında, bal arısı kolonileri, ‘yaz arıları’ olarak adlandırılır. İlk bir ila üç hafta boyunca, yuvada hemşirelik ve temizlik gibi görevleri yerine getirirler ve daha sonra ölmeden önce koloni büyümesi için gerekli nektar ve polen için yemlerini bırakırlar. Yaz sonlarında, düşen sıcaklık, yetiştirme faaliyetini azaltır. ‘Kış arıları’, yetiştirilen son arılardan ortaya çıkıyor. Görevleri kış aylarında koloninin hayatta kalmasını sağlayan sıcaklıklarda yuvayı korumak ve ilkbaharda yeniden yemeye başlamadan bir sonraki bahar ayına kadar yetiştiriciliği sürdürmektir. Dolayısıyla işçi arı ömrü bir koloninin yaşam öyküsünün her aşamasına göre değişir.
Bal, mum, propolis ve soğuk jöle üretimine ek olarak, bal arıları çok çeşitli ticari gıda ürünlerinin tozlanmasına katkıda bulunur – dünya çapında 150 milyar eurodan fazla değerinde bir hizmet. Dahası, bal arıları diğer böceklerle birlikte birçok yabani çiçekleri tozlaştırır ve ekonomik değerin büyüklük sıralamasının yüksek olduğu karasal ekosistemlerin işleyişinde merkezi bir konumdadır.
