Son günlerdeki çalkantılı yoğun gündemde ülkemizde tavuk denilince akla ilk gelen şirket olan Banvit‘in Brezilyalı gıda devi BRF‘ye satışı çok dikkat çekmedi. 915 milyon Türk Lirasına satılan Banvit’in yeni sahipleri BRF ve Qatar Investment Authority, Banvit’i satın almak için bir ortak sermaye girişimi oluşturacak. Oluşturulacak bu yeni şirkette BRF’nin payı yüzde 60, Qatar Investment Authority’nin payı yüzde 40 olacak.
Banvit, günde yüz binlerce tavuk kesim kapasitesine sahip olmasına ve Türkiye’nin her yerine soğuk zincirde ürün gönderebilmesine rağmen 1968 yılında Bandırma Vitaminli Yem Sanayi olarak kuruldu. 1984 yılında piliç eti kesimine geçiş yapan şirket 2011 yılı itibariyle hindi eti ve ardından ileri işlenmiş hazır gıda üretimine başladı.
2005 yıl ile birlikte kırmızı et sektörü boy gösteren şirket, salam, sosis, sucuk gibi şarküteri ürünlerinin yanısıra köfte, döner, kebap gibi gıda ürünleri ile schnitzel, nugget, cordon bleu gibi kaplamalı ürünler de üretmeye başlamıştı. 10.000 hayvanı geçen varlığı ile büyük bir besi çiftliği yapan şirket, bir süre sonra bu çiftliği kapatarak kırmızı et üretiminden vazgeçti.
Kırmızı et üretimiyle birlikte büyükbaş yem üretimine de bu yıllarda başlamıştı.Entegre tesisler zinciri olan Banvit’in beş besleme, dört kuluçkahane ve beş de üretim tesisi bulunuyor.
Şirket, BRF’ye satılmadan önce mevcut üretimine hamur işi ve porsiyonluk hazır yemeklerin de eklenmesini planlarken satış haberi ilan edilmişti. Bu stratejinin akıbetini yeni sahibi belirleyecek. Romanya’da fabrikası bulunan Banvit, Birleşik Arap Emirlikleri ve Dubai’de gerçekleştirdiği satış ağı ile Körfez ülkelerinde kendi ismiyle piyasada yer alıyor.
Banvit yerli hazır gıda firmalarına da tavuk eti sağlıyor. Türkiye’nin en büyük 500 büyük sanayi kuruluşu listesinde yer alan şirket, son ilan edilen listede 1 milyar 886 milyon liralık ciro ile 44’üncü sırada yer alıyor.2011 yılında Banvit’in yüzde 16’sı Birleşik Arap Emirlikleri merkezli Aabar Investment şirketinin olmuştu.BRF böyle güçlü bir firmayı satın alarak Türkiye pazarı ve yakın coğrafyada-özellikle helal et talebi gören yerlerde- sahip olduğu pazar payını güçlendirmeyi planlıyor.
BRF yönetimi “BRF 2017 yılına yeni bir gelişme ile başlıyor; Türkiye’de yeni bir üretim birimi ile ayak izi alanımızı genişlettik. BRF dünyanın en büyük helal piliç tüketicisine ulaştı.” açıklamasını yaptı. Haberin ardından şirket “Türkiye pazarında ihracatı artırmayı hedefliyoruz” değerlendirmesi yaptı.
BRF kimdir ?
Bünyesinde 30’dan fazla markaya sahip olan BRF, dünyanın en büyük gıda şirketlerinden bir tanesi ve en büyük kanatlı ürün ihracatçısı konumunda yer alan bir şirket.
105 binden fazla çalışana sahip olan 82 yıllık şirket, Arjantin (10), Brezilya (35), Birleşik Arap Emirlikleri (1), Hollanda (1), Malezya (1), İngiltere (1) ve Tayland (5) olmak üzere 7 ülkede 54 fabrikaya sahip. Banvit ile birlikte bu sayı 8 ülkede 55 üretim merkezine erişti. 5 kıtada 150’den fazla ülkeye hayvansal protein ve işlenmiş gıda ürünleri ihraç ediyor. Son 3 yılda BRF, üretim birimi ve marka edinmek adına 1 milyar doların üzerinde yatırım yaptı.
BRF, kanatlı sektörünün en büyük ihracatçılarından biri olan konumunu uluslararası gıda şirketi formuna dönüştürdü. İş modelini, global olan ancak lokal hareket eden bir konseptte “glocal” olarak tanımlıyor.Margarinden lazanyaya pek çok alanda üretim yapan BRF, binlerce çeşit üründen yıllık 4 milyon ton gıda satışı gerçekleştiriyor.Şirketin cirosu 10 milyar dolar seviyesinde.
Banvit’in varlıkları, Patricio Rohner liderliğindeki BRF yan kuruluşu olan ve helal pazarı amaçlayan OneFoods’a dahil edilecek.Böylece başta Ortadoğu ve Türki Cumhuriyetler olmak üzere helal et pazarına daha fazla odaklanmaları beklenebilir.Halihazırda OneFoods, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Suudi Arabistan ile Umman’daki piliç eti pazarının yaklaşık yüzde 45’ine sahip konumda.BRF için Suudi Arabistan’ın ilk sırada olduğu Körfez ülkeleri ve Ortadoğu piyasası her ne kadar anahtar bir ihracat pazarı olsa da 2017 ve sonrasında yoğunlaşacağı bir diğer önemli pazar da Çin ve yakın coğrafyası.
Türkiye’de işler nasıl olacak ?
BRF’nin Banvit’i satın alma hamlesi sonrası şirketten yapılan açıklamada Türkiye, 80 milyon nüfusu ile küresel helal kanatlı eti tüketiminin yüzde 10’unu gerçekleştiren ülke olarak tanımlanmıştı.
Türkiye’de yılık kişi başına beyaz et tüketimi sadece 21 kilogram seviyesinde. BRF, işlenmiş gıdaların etkileşiminin düşük olduğu Türkiye pazarını büyüme için mükemmel bir potansiyel olarak görüyor.
Sektörün yem girdilerinin önemli bir kısmında ve damızlık canlı tarafında ithalata bağımlılığı yıllardır sürüyor. Kurlardaki artış maliyetleri yukarı çekerken, firmaların ihracat yapma şansını azaltıyor. Bu açıdan sektör yıllardır oldukça zor bir dönemden geçiyor. Şeker Piliç’in iflası, Köytür Piliç markasının sahibi olan Yemsel Tavukçuluk şirketinin iflas erteleme talebi, Mudurnu ve Aytaç gibi firmaların üretimi bırakması sektördeki mevcut tabloyu daha net ortaya koyuyor. Banvit’in yerli ortaklarının firmayı satmasındaki en önemli etken de bu. Şirket Ocak 2016’da yaklaşık 500 milyon Türk Liralık borcunu tekrar yapılandırmıştı. Yıllardır bütün tavuk fiyatının yerinde saydığı bir ortamda sürekli yatırımla ilerlemeye çalışan Banvit’in nefesi tükendi. Kanatlı sektörünün çok hassas dengelere sahip olduğunu yıllar Türk yatırımcısına ne yazık ki gösterdi.
BRF’nin pazara girmesi ile küçük üreticilerin yaşam şansı biraz daha zorlaşacak olabilir. Bu durumu da ayrıca takip etmekte fayda var.
